Waarom zijn flexibele bewegingsruimtes zo belangrijk voor de ontwikkeling van kinderen?

Wist je dat volgens de WHO 80% van de kinderen en jongeren niet genoeg beweegt? Toch is beweging de basis voor een gezonde ontwikkeling. Toch is de kindertijd nog nooit zo immobiel geweest als nu. Bewegen is leren en leren is bewegen. Voor veel ouders is het een uitdaging om kinderen aan het bewegen te krijgen. De oplossing hiervoor kan een flexibel ontwerp van bewegingsruimtes zijn, zodat kinderen zich vrij kunnen ontwikkelen. Wij vertellen je hoe je bewegingsruimtes kunt creëren in kinderdagverblijven, scholen en vele andere plaatsen.

Van Mariella 30.11.2022

Ruimten voor lichaamsbeweging dragen bij tot de ontwikkeling van kinderen

Voor kinderen is beweging de uitdrukking van levensvreugde - springen, dansen, huppelen, rennen. Het is ook de motor van holistische ontwikkeling. Motorische vaardigheden en capaciteiten en emotionele en sociale competentie zijn hiervoor belangrijke parameters.
Kinderen leren met elke beweging en doen met al hun zintuigen vormende indrukken op. Bijvoorbeeld, elk grijpen wordt grijpen en elk grijpen wordt grijpen. Door dergelijke ervaringen leren kinderen welke vormen kunnen worden gestapeld of hoe bijvoorbeeld een schroefdop op een fles werkt.

Bij de ontwikkeling van kinderen is het belangrijk dat beweging niet beperkt blijft tot motorische vaardigheden. Het dient de ontwikkeling van de persoonlijkheid en is een overdrachtsmiddel om synapsen te verbinden. Beweging kan niet beperkt blijven tot fysieke activiteit, want denken en handelen leven van beweging. Daarom spelen ook de psychosociale componenten, d.w.z. taal, cultuur en sociale aspecten, een belangrijke rol.
Fysieke en cognitieve leerprocessen vinden niet afzonderlijk plaats, maar in interactie met elkaar.

Bewegingsruimten vormen de basis voor leerprocessen.

Bewegingsgedrag van kinderen en natuurlijke bewegingsdrang

Of het nu thuis is, op de kleuterschool, in het bos of in het park - de omgeving beïnvloedt het bewegingsgedrag van een kind. Kinderen hebben een innerlijke, natuurlijke drang tot bewegen, die gemakkelijk kan worden waargenomen wanneer een kind zonder duidelijke reden rent, danst of springt. De basisvoorwaarde voor de ontwikkeling ervan is voldoende vrije ruimte. Het probleem is dat kinderen een groot deel van de dag binnen zitten. Bovendien wordt deze bewegingsdrang onderdrukt door onze zitgewoonten. Immers, zelfs kinderen zitten ongeveer 7,5-10 uur per dag. Zware tafels en stijve stoelen dragen aanzienlijk bij tot fysieke passiviteit.

Daarom zijn stimulerende, bewegende ruimtes - ook in kleine ruimtes - zo belangrijk voor kinderen. Bewegingsruimtes moeten daarom niet alleen in het kinderdagverblijf of op school worden gecreëerd, maar ook binnen de eigen vier muren.

Integrale Beweging - Wat is het?

De behoefte van kinderen aan beweging en de eerder genoemde innerlijke bewegingsdrang kunnen niet worden onderverdeeld in afzonderlijke uren sport per dag. Beide moeten kunnen worden beleefd door middel van regelmatige activiteiten in het dagelijks leven.
Onbewuste fysieke activiteiten, zoals afwisselend zitten en staan, worden integratieve beweging genoemd. De diverse lichaamshoudingen tijdens het spelen en het leren dicht bij de grond maken hier ook deel van uit. Bewegingsruimten die spontane en intuïtieve beweging aanmoedigen vormen hiervoor de basis. Deze onbewuste bewegingen stimuleren voortdurend het spierstelsel en bevorderen de zuurstoftoevoer, de stofwisseling en het welzijn.

Het concept van de Bewegingsruimte

Bewegingsruimten moeten voldoen aan de meest uiteenlopende behoeften en vereisten van kinderen. Wij bevelen flexibele en veelzijdige elementen en meubilair aan.
De pedagoog en grondlegger van de Reggio pedagogie Loris Malaguzzi beschreef de ruimte als de "derde pedagoog", direct na de ouders of opvoeders en de andere kinderen. Fysieke, mentale, emotionele en sociale ontwikkelingsprocessen worden in belangrijke mate beïnvloed door de ruimtesituatie.

Het effect van de ruimte schept een band met het kind en daardoor een interactie. Door de flexibele elementen en meubels kan de ruimte voortdurend veranderen, maar de daaruit voortvloeiende band met het kind blijft ook kneedbaar. De kamer dient als "impulsgenerator" en het kind heeft altijd de mogelijkheid deze vrij vorm te geven.

Deze natuurlijke drang om te veranderen en te vormen creëert een voortdurende cyclus van bewegende actie en reactie. Voorwaarde hiervoor is de basisveiligheid van de ruimte en de voorwerpen. De objecten moeten een zo groot mogelijke actieradius bieden. De kinderen moeten de ruimte en haar elementen volledig zelfstandig en zelfgestuurd kunnen verkennen en ermee kunnen spelen. Verboden, inbreuken en onnodige ingrepen van volwassenen zijn hier niet op hun plaats.

Checklist voor bewegingsruimten die een holistische en vrije ontwikkeling mogelijk maken:

Flexibel veranderbare en veelzijdige elementen die voldoen aan verschillende behoeften
Het ontwerp van de ruimte moet zodanig zijn dat het dient als "impulsgenerator".
Mogelijkheid om permanent te veranderen en vorm te geven, zodat een cyclus van reactie en actie kan ontstaan.
Alle elementen en de ruimte zelf moeten veilig zijn en mogen geen gevaar voor letsel opleveren.
Zo weinig mogelijk ingrepen, regels en verboden om een vrije ontwikkeling mogelijk te maken.

Flexibele ruimte-elementen voor bewegingsruimten in het kinderdagverblijf

Opdat de kinderen de ruimte zelfstandig kunnen gebruiken volgens hun individuele behoeften en voorkeursmanieren, is licht en veranderlijk meubilair nodig - duidelijke en eenvoudige vormen die geen functie voorschrijven maar door de kinderen intuïtief ontdekt en gebruikt kunnen worden.

Individueel werken of in teamverband, geconcentreerd of ontspannen, zittend of staand, liggend op de grond of op een verhoging; diverse onderwijs- en leermethoden worden actief ondersteund door verplaatsbare elementen. Met behulp van mobiele inrichtingselementen kan snel en eenvoudig worden gewisseld tussen verschillende organisatievormen en locaties.
Beschikbare vrije ruimte, zoals de gang of de entree, wordt zo effectief gebruikt en omgezet in bewegingsruimten. De voorbereiding van een ruimte die uitnodigt tot beweging en tot speelsituaties moet samen met de kinderen in de groep worden besproken en uitgevoerd. Zo ervaart het kind zichzelf als een actieve medeschepper. De opbouw van een ruimtesituatie brengt waardevolle sociale interacties teweeg tussen kind-kind en kind-pedagoog. De kinderen leren aandacht voor elkaar te hebben, samen te plannen en de obstakels die zich daarbij voordoen te overwinnen.
Het is belangrijk dat de voorwerpen door de kinderen zelfstandig kunnen worden verplaatst en georganiseerd. Een groot en waardevol neveneffect is de versterking van het "wij-gevoel". De gezamenlijke activiteit verbindt kinderen met verschillende fysieke omstandigheden en sociaal-culturele achtergronden.

Onze tips voor bewegingsruimtes in kinderdagverblijven of peuterspeelzalen

Gebruik licht en veranderlijk meubilair dat intuïtief door kinderen kan worden ontdekt.
Mobiele inrichtingselementen maken snelle wisselingen tussen verschillende organisatievormen in de bewegingsruimte mogelijk
Voorbereidingen voor spelsituaties moeten samen met de groep worden gedaan om de sociale interactie te versterken.
Voorwerpen in bewegingsruimten moeten door de kinderen zelfstandig verplaatst en georganiseerd kunnen worden.

De frisse lucht in - De wereld is de grootste ruimte voor beweging

De mooiste en gezondste speel- en leeromgeving is de natuur. Waar zon en wind voelbaar zijn en er veel bewegingsruimte is, kunnen kinderen zich vrij ontwikkelen, zien, voelen, horen, ruiken en nieuwe dingen ontdekken.
Hier worden door de natuur verschillende gestructureerde en multifunctionele materialen gevonden, die het kind aanzetten tot fysieke en cognitieve topprestaties. Verhalen worden uitgespeeld, gehoorde inhoud wordt verdiept en aangevuld in vrij spel. Mobiele elementen kunnen de natuur als creatieve ruimte op vele manieren verrijken en het scala aan bewegings-, speel- en leermogelijkheden in de buitenruimte uitbreiden.
Samen met kinderen tijd in de natuur doorbrengen en creëren is daarom voor alle betrokkenen een enorm waardevol educatief hulpmiddel.

Dit geldt natuurlijk ook voor gezinstijd. Ontdek samen met je kinderen de natuur, laat je fantasie weer opleven en ontvouw met elkaar diverse (bijna vergeten) mogelijkheden die goed zijn voor je gezondheid, je lichaam en je geest.

Goed om te weten: Stapelstein^® Originals zijn veelzijdig en kunnen zowel binnen als buiten worden gebruikt.

Kind heeft handen en voeten gespreid op Stapelstein Originals

De vloer - een bijna vergeten schat voor bewegingsruimten

Het meest waardevolle potentieel in een bewegingsruimte is de vaak vergeten vloer. De vloer is open om te functioneren. Dit betekent dat het een nieuwe betekenis of functie kan krijgen afhankelijk van de situatie - zitten, spelen, dansen, werken of liggen. De vloer biedt veel creatieve vrijheid. Zo kan de vrije vloerruimte met behulp van mobiele elementen naar gelang van de situatie worden gestructureerd.
Bovendien biedt de vloer de volwassene de mogelijkheid om op ooghoogte deel te nemen aan het spelen en leren van het kind. Dicht bij de vloer zitten ondersteunt de communicatie en de sociale band tussen de opvoeder/ouder en het kind. Zitten op de vloer of dicht bij de vloer bevordert een constante verandering van houding, wat positieve fysieke aspecten heeft. Hiervoor is bijvoorbeeld ergonomisch zitten op een Stapelstein^® Board, dat ook de bloedsomloop stimuleert, geschikt.

Bewegingsruimten maken veel meer mogelijk dan alleen beweging.

Inrichting van bewegingsruimten

Kamervoorwerpen zoals meubilair en speelgoed moeten gemakkelijk, snel en ruimtebesparend kunnen worden opgeborgen, zodat er zoveel mogelijk vrije ruimte ontstaat voor spontane bewegingsactiviteiten.
Kinderdagverblijven en scholen zijn bewegingsruimtes die gebruikt worden door kinderen van verschillende leeftijden en ontwikkelingsstadia. Om de (bewegings)ruimte vrij te houden is dus niet de veelheid, maar de diversiteit en multifunctionaliteit van de objecten van doorslaggevend belang.

De moeilijkheidsgraad van de speelobjecten moet kunnen worden aangepast aan de individuele behoeften. Ook de ergonomie van het meubilair moet worden aangepast aan de verschillende ontwikkelingsstadia. Hieronder vallen bijvoorbeeld in hoogte verstelbare tafels en krukjes. Wist u dat u een dynamisch krukje kunt bouwen door Stapelstein^® Originals en Stapelstein^® Board te combineren? De hoogte kan eenvoudig worden geregeld door het aantal elementen.
De ruimtesituatie kan regelmatig kritisch worden bekeken en de voorwerpen in de kamer kunnen worden gecontroleerd om te zien of ze gemakkelijk te verplaatsen zijn. Afzonderlijke voorwerpen en speelelementen kunnen uit de kamer worden verwijderd en door andere voorwerpen worden vervangen.